“Në rastin e vendeve të Ballkanit Perëndimor, Bashkimi Evropian, pa dyshim, ka luajtur një rol të madh që nga vitet e luftës. Megjithatë, ajo kurrë nuk arriti të provojë se është e aftë të marrë vendime të mëdha që do t’i jepnin fund integrimit të këtyre vendeve dhe do të konfirmonin fuqinë e saj politike. Si pasojë, forcat e errëta luajtën lojën e tyre në këto vende, të cilat përdoren nga këto vende për destabilizimin në rajon dhe më gjerë”, thotë Albinot Maloku, master i së drejtës ndërkombëtare dhe analist politik nga Kosova.
Ai pretendon se Bashkimi Evropian nuk ndërmerr hapa adekuatë për integrimin e rajonit.
“Ka një ndjenjë se Kroacia do të jetë e fundit që do të përjetojë integrimin evropian midis vendeve të Ballkanit Perëndimor. Bashkimi Evropian kishte një qëndrim të dyfishtë ndaj këtyre vendeve. Integrimi i përshpejtuar nuk do të ndodhë, megjithëse do të ishte më mirë nëse do të ndodhte. Nga gjashtë vendet e këtij rajoni, vetëm Serbisë nuk i intereson anëtarësimi në Bashkimin Evropian dhe kjo çështje asnjëherë nuk ka qenë prioritet për të”, vlerëson bashkëbiseduesi.
Ai thekson se “Republika e Kosovës ka 15 vjet që po përpiqet të dëshmojë shtetësinë e saj, gjë që e shqetëson Serbinë deri në irracionalitet”. Sipas tij, “tensionet e shkaktuara nga barrikadat nga vartësit e presidentit serb Aleksandar Vuçiç në katër komuna në veri të Kosovës ku minoriteti serb është shumicë, kanë ardhur si rezultat i vullnetit të Qeverisë së Kosovës për të rivendosur rendin dhe paqen”.
“Tensionet filluan pasi Beogradi zyrtar u bëri thirrje serbëve të Kosovës që të largohen nga organet shtetërore dhe institucionet vendore. Vazhdimi ishte i tillë që sot serbët vendas në ato zona po organizojnë protesta kundër presidentit të Serbisë që i manipuloi. Këto tensione ishin të paarsyeshme dhe të dëmshme, mbi të gjitha për qytetarët serbë të Kosovës. Efekti i këtyre tensioneve në rajon, për fat, nuk ishte ai që prisnin forcat e errëta, të interesuara për konflikte në Ballkanin Perëndimor. Federata Ruse është ende e interesuar për destabilizimin e kësaj pjese të Evropës”.
Ai thekson se faktori ndërkombëtar ka vite që është përfshirë në mosmarrëveshjet ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, sidomos kur bëhet fjalë për dialogun e lehtësuar nga Bashkimi Evropian. Megjithatë, siç pretendon ai, bashkësia ndërkombëtare, veçanërisht Bashkimi Evropian, nuk ka qenë asnjëherë e bashkuar në zgjidhjen e problemeve mes dy vendeve.
“Ndoshta sepse ka vende në Bashkimin Evropian që nuk e njohin realitetin e krijuar më 17 shkurt 2008. Ndaj ajo ka një qasje me dy fytyra. Sot ne kemi një përkushtim më të fortë nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe kjo rrit shpresën për një zgjidhje më konkrete të marrëdhënieve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë. Pas gjithë tensioneve të krijuara në Kosovë, jemi para një momenti në të cilin flitet për një propozim franko-gjerman, i cili nxitet nga jotransparenca e egër.
Mirëpo, lidhet edhe me një çështje që është e papranueshme për kryeministrin e Kosovës, Albin Kurti, e cila i referohet Marrëveshjes së vitit 2013, e cila parasheh krijimin e një mekanizmi pa mbiemër të njohur si asociacioni i komunave me shumicë serbe në Kosovë. Këto çështje duket se e mbajnë të përfshirë faktorin ndërkombëtar. Roli i faktorit ndërkombëtar nuk duhet të jetë më stabilizimi i situatës, por zgjidhja e problemeve nëse vërtet duan paqen në Ballkan”, thotë Maloku.
Ai pranon se Shtetet e Bashkuara të Amerikës, Gjermania dhe Franca duan të kenë një marrëveshje ndërmjet Kosovës dhe Serbisë dhe përpjekja e fundit, e cila në opinion njihet si plani gjermano-francez, d.m.th plani evropian, sipas tij është, pa dyshim një përpjekje serioze për të arritur një lloj marrëveshjeje.
“Ky plan, si dhe diskutimet për të mes palëve, janë zhvilluar me jotransparencë të madhe. Përmbajtja e planit dihet vetëm nga ato vëllime shpjegimesh që dolën në media. Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, e ka cilësuar planin franko-gjerman si vlerë nga e cila mund të nisin bisedimet, të cilën ai la të kuptohet se e ka pranuar. Në anën tjetër presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiç e ka refuzuar, por tashmë duket se ka ndryshuar qëndrim. Duket se në thelb ky plan është i pranueshëm si për Prishtinën zyrtare, ashtu edhe për Beogradin zyrtar.
Sipas meje, në bazë të asaj që ka dalë në media, ky plan nuk do t’i japë fund mosmarrëveshjeve, por do të qetësojë situatën aktuale. Për Republikën e Kosovës do të ishte më mirë të kishte një marrëveshje përfundimtare ligjërisht të detyrueshme për palët, duke përfunduar me njohje reciproke. Çdo gjë tjetër është humbje energjie. Përpjekja për të arritur një zgjidhje të bazuar në modelin ‘marrëveshje në proces’ nuk do të prodhojë atë që duhet të jetë si për Kosovën ashtu edhe për Serbinë”, deklaron bashkëbiseduesi.
Duke iu përgjigjur pyetjes nëse është e nevojshme një prani më e madhe e forcave ushtarake ndërkombëtare në Kosovë, ai citon Kurtin të ketë thënë kohë më parë se “një rritje e konsiderueshme e ushtarëve dhe pajisjeve ushtarake të Organizatës së Traktatit të Atlantikut të Veriut (NATO) do të përmirësonte sigurinë dhe paqen në Kosovë dhe në të gjithë rajonin e Ballkanit Perëndimor”.
“Pas kësaj, NATO-ja kishte përgjigjen e saj, e cila ndoshta është më e mira dhe më e rëndësishmja: ‘KFOR-i mbetet plotësisht i aftë për të përmbushur misionin e tij në përputhje me mandatin e tij të Kombeve të Bashkuara’. Vlerësimet e NATO-s na bëjnë të ditur se nuk ka nevojë për një prani më të madhe ushtarake në Kosovë dhe se është e mjaftueshme për të ruajtur paqen dhe stabilitetin”.
Perëndimi po përpiqet t’i imponohet Serbisë
Ai është i mendimit se Serbia “nuk ulet në dy karrige” në kuptimin gjeopolitik, por vetëm në një – Rusinë.
“Problemi është se Perëndimi po përpiqet t’i imponohet Serbisë, duke lënë hapësirë për manovrim me shpresën për ta bindur atë të kthehet në ‘karrigen perëndimore’. Mbani parasysh se secili nga vendet që aspiron integrimin evropian, nëse do të sillej si Serbia, do të ndëshkohej shumë më lehtë dhe më shpejt. Serbia është faktor destabilizues në Kosovë, Bosnje-Hercegovinë, Mal të Zi dhe megjithatë aktivitetet e saj janë lënë në hije”, thekson Maloku.
Ai vëren se politikat etno-nacionaliste kanë qenë gjithmonë shumë të rrezikshme dhe kanë prodhuar luftëra. /tesheshi.com/
